Verplichte vertrouwenspersoon vanaf 1 december 2023

Momenteel is de aanwijzing van een vertrouwenspersoon niet verplicht. Dat verandert vanaf 1 december 2023!

Wie valt onder de nieuwe verplichting?

N.a.v. het Federaal Actieplan Mentaal Welzijn op het Werk bepaalt de wet van 5 november 2023 (B.S. 23/11/2023) dat de aanwijzing van minstens één vertrouwenspersoon verplicht wordt vanaf 1 december 2023 voor zowel private als publieke werkgevers die 50 werknemers of meer tewerkstellen.

Ook werkgevers met minder dan 50 personeelsleden vallen onder de verplichting wanneer de vakbondsafvaardiging of bij ontstentenis van een vakbondsafvaardiging, alle werknemers, hierom verzoeken.

Wie moet die vertrouwenspersoon zijn?

De vertrouwenspersoon moet verplicht tot het personeel behoren wanneer het gaat om werkgevers met meer dan 50 personeelsleden of wanneer de werkgever 20 of meer werknemers tewerkstelt en een beroep doet op een preventieadviseur van een externe dienst voor preventie en bescherming op het werk.

Het voorafgaand akkoord is vereist van alle leden van de personeelsvertegenwoordiging van het Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk (CPBW), of bij ontstentenis hiervan de vakbondsafvaardiging respectievelijk de werknemers zelf. Wanneer er geen akkoord wordt gegeven, moet het advies worden gevraagd aan de met toezicht belaste ambtenaar met het oog op verzoening.

Het is niet vereist dat de vertrouwenspersoon op het ogenblik van de aanstelling reeds de vereiste opleiding heeft gevolgd. Het volstaat dat de opleiding gevolgd wordt binnen de twee jaar vanaf zijn/haar aanstelling.

Er moet rekening gehouden worden met enkele onverenigbaarheden. De aangeduide vertrouwenspersoon mag namelijk geen leidinggevende, preventieadviseur-arbeidsarts of werkgevers- of personeelsafgevaardigde in de Ondernemingsraad of het CPBW zijn. De vertrouwenspersoon mag bovendien geen deel uitmaken van de vakbondsafvaardiging.

De wet verbiedt niet dat de opdrachten van de vertrouwenspersoon worden uitgeoefend door de preventieadviseur psychosociale aspecten. Het is ook mogelijk dat de preventieadviseur van de interne dienst voor preventie en bescherming op het werk wordt aangesteld als vertrouwenspersoon, behalve in de ondernemingen met minder dan 20 werknemers waar de functie van preventieadviseur wordt uitgeoefend door de werkgever, of ingeval de betrokkene zelf of alle leden van de vakbondsafvaardiging, of bij ontstentenis van een vakbondsafvaardiging, alle werknemers, hiermee niet akkoord gaan.

Sancties

Bij niet-naleving van deze verplichting, riskeert de werkgever administratieve (€200-€2000) of strafrechtelijke (€400-€4000) geldboetes.

Rechtsbron: Wet van 5 november 2023 houdende diverse arbeidsbepalingen, B.S. 23 november 2023.